İnsan Bilgisayar Etkileşimi Nedir?

İnsan bilgisayar etkileşimi, kullanıcı ve bilgisayar arasındaki arayüze odaklanarak, tasarım ve teknolojinin en kullanılabilir uygulamalarını geliştirmeyi amaçlayan çalışmalardır. Bu konunun araştırmacıları hem insanların bilgisayarla etkileşimini gözlemler, hem de değişik teknolojiler tasarlayıp insanların bu teknolojilerle etkileşimlerini incelerler. İnsan bilgisayar etkileşimi terimi ilk kez 1983 yılında yayımlanan The Psychology of Human Computer Interaction adını taşıyan kitapta Stuart K. Card tarafından kullanılmıştır.

İnsan bilgisayar etkileşimi, bilişsel cihazları, sistemleri ve altyapıları kullananların yaptıkları ve yapmadıkları üzerine çalışır; bilgisayar arayüzlerinin kullanılırlığını arttırarak insan bilgisayar etkileşimini geliştirmeyi hedefler. Kullanılabilirliğin tam olarak nasıl algılandığına, diğer sosyal ve kültürel değerlerle nasıl bir bağlantısı olduğunu mercek altına alır.

Bu alandaki araştırmalar genel olarak şu hedeflere sahiptir:

• Öğrenilebilme ve kullanım yeterliği gibi durumları iyileştirebilmek için farklı bilgisayar arayüzleri tasarlamak.
• Bilgisayar kütüphaneleri ve yazılım araçları gibi donanım arayüzleri geliştirmek.
• Kullanılabilirlik ya da bunun gibi istenen özellikleri göz önünde bulundurarak arayüzleri değerlendirmek ve karşılaştırmak.
• İnsan bilgisayar etkileşiminin doğurduğu sosyokültürel durumları kapsamlı olarak ele almak.
• Bilgisayar arayüzleri için konseptler tasarlamanın yanısıra insanların bilgisayar kullanımını da modellemek ve teorileştirmek; bilişsel kullanıcı modelleri, etnometodoloji gibi çalışmalar yürütmek.

İnsan bilgisayar etkileşimi tasarımcılarının işleri genellikle arayüz ekseninde dönerken, insan bilgisayar etkileşimi araştırmacıları ise genellikle yeni tasarım metodolojileri, farklı cihazlar deneme, etkileşim paradigmaları keşfetme, etkileşim üzerine model ve teoriler üretme gibi çalışmalar gerçekleştirirler. Apple’ın konuşmaya dayalı akıllı asistanı Siri ve Google’ın arttırılmış gerçeklik projesi Glass, insan bilgisayar etkileşimi deneyiminin günlük hayata uygulanabildiği en vizyoner örnekleridir.